Ekran projekcyjny jest jednym z najmniej docenianych i analizowanych elementów systemu projekcyjnego. Typowy użytkownik postrzega ekran jako białe płótno rozciągniecie na ramie, bądź na konstrukcji elektrycznie wysuwanej na czas projekcji. W istocie to coś więcej i wybór ekranu to dość złożony proces jednego z etapów projektowania sali kinowej.

Sami producenci ekranów zaś często porównują znaczenie ekranu w systemie projekcyjnym, do znaczenia zestawów głośnikowych. Tak jak w systemie audio to głośniki, umiejscowione w pewnych warunkach akustycznych, decydują co i w jaki sposób usłyszymy. Tak w systemie projekcyjny to ekran warunkuje nam, co my jako widzowie ujrzymy.

To ekran projekcyjny decyduje w jaki sposób ujrzymy obraz z projektora. Jego niedoskonałości, bądź pewne specyficzne cechy sprawią, że obraz nabędzie swój indywidualny charakter. Żaden z nas widzów, nie jest w stanie oglądać filmu patrząc się bezpośrednio na obiektyw projektora. Dopiero patrząc się na światło odbite od powierzchni ekranowej widzimy światło i to jego cechy postrzegamy jako atrakcyjne, naturalne bądź przekłamane.

Producenci i ich oferta

W naszych realizacjach poruszamy się głównie po ofercie X wiodących markach producentów ekranów.

Adeo – bardzo atrakcyjne wycenione ekrany o dobrej jakości. Doskonale sprawdzające się w typowych zastosowaniach, zarówno sal konferencyjnych jak i kina domowego. Krótkie czasy realizacji zamówienia i doskonała jak na klasę produktu cena.

Screen Research – najbardziej lubimy i cenimy sobie ekrany z serii Supreme 3 i dostępne w ramach tej serii powierzchnie projekcyjne. Świetna jakość powierzchni transparentnych akustycznie do stosowania w dedykowanych salach kinowych i prywatnych kinach. Dodatkowo tańsza seria Screen Research CLF, która pozwala na realizacje projektów o niższym budżecie. Oczywiście w ofercie znajdziemy również zaawansowane technologicznie ekrany z maskownicami.

Stewart FilmScreen – najlepsze ekrany do kina domowego i sali kinowej, kiedy nie stosujemy nagłośnienia kinowego instalowanego za ekranem projekcyjnym. Referencyjne powierzchnie StudioTek 100 oraz StudioTek 130 obrosły już legendą i stały się referencją w większości studiów filmowych i post-produkcji. Oferta obejmuje również ekrany z powierzchniami z perforacją akustyczną a także najbardziej ekstremalne projekty z serii Director’s Choice.

Screen Innovations – amerykański producent, który szturmem wdarł się na rynek ekranów projekcyjnych widząc lukę w postaci ekranów oferujących wysoki kontrast w trudnych warunkach oświetleniowych. Ekrany typu ALR, których zadaniem jest odrzucenie niepożądanego oświetlenia sztucznego, które zawsze znacząco obniża nam kontrast i pogarsza czerń wyświetlanego obrazu. Zastosowanie głównie w salonach i pokojach użytkowych. Specjalne ekrany do stosowania z projektorami do salonów o krótkich ogniskowych.

Co należy wiedzieć?

Jeśli samodzielnie zamierzasz nabyć ekran lub jesteś na etapie tworzenia kina domowego to warto zapoznać się z naszym artykułem opublikowanym na blogu pod tytułem “9 rzeczy do rozważenia przed zakupem ekranu” – podajemy w 9 krokach o czym musimy pomyśleć i co rozważyć zanim podejmiemy decyzję o zakupie.

Warto również sprawdzić, z czego wynikają różnice w cenach ekranów – szczególnie jeśli porównamy ekrany klasy podstawowej z ekranami klasy premium. Czyli “Różnica w cenach ekranów?”

Jak wspomnieliśmy na początku ekran projekcyjny ma za zadanie odbijać światło. Stąd wyróżniamy 2 główne typy powierzchni projekcyjnych (pod względem zachowania się wobec światła):

  • odbijające rozproszone światło
  • odbijające lustrzane światło

Powierzchnie tzw. “rozpraszające” odbijają światło rzucane na powierzchnię ekranu pod różnym kątem, co pozwala uzyskać szeroki kąt widzenia ekranu. Oznacza to, że zarówno widzowie siedzący na wprost ekranu jak i pod jego kątem będą widzieli jasny i wyraźny obraz. Sposób instalacji projektora (kąt padania światła na materiał) względem ekranu nie ma większego wpływu na jakość obrazu. Powierzchnie rozpraszające mogą posiadać różne współczynniki odbicia tzw. gain. Im bliższy jest gain wartości 1.0 – tym bardziej równomiernie rozpraszane jest światło odbite. Przy czym należny pamiętać, że jakość ekranu projekcyjnego nie można rozpatrywać w kategoriach – jaka wartość gain daje lepszy obraz. Pożądany współczynnik odbicia powinien być zawsze uzależniony od pomieszczenia w jakim ekran pracuje, projektora użytego w instalacji, sposobu instalacji projektora, wielkości ekranu oraz kolorystyki pomieszczenia i stopnia pochłanialności światła przez powierzchnie pomieszczenia.
W uproszczeniu zakłada się, że w dedykowanych salach kinowych najlepiej sprawdzają się ekrany ze współczynnikiem odbicia 1.0 (np. StudioTek 100) – ponieważ zależy nam, aby widzowie we wszystkich rzędach i miejscach siedzących uzyskiwali dobrej jakości obraz.

Powierzchnie lustrzane / odbijające / refleksyjne – dzielimy na 2 podgrupy różniące się sposobem działania. Grupa 1 to powierzchnie tzw. refleksyjne, które odbijają światło rozpraszając je kierunkowo na podobnej zasadzie jak działa lustro. Pozwala to uzyskać wyższą jasność obrazu niż w przypadku materiałów rozpraszających, ale znacząco ogranicza kąt jego widzenia. Grupa 2 to powierzchnie retro-refleksyjne, w których kąt padania światła równa się kątowi odbicia. Czyli powierzchnia odbija światło w kierunku wstecznym – zwracając światło w kierunku jego źródła.

Przy czym nie dajmy się zwieść, oczywiście powierzchnie odbijające na zasadzie lustrzanej światło również je w pewnym stopniu rozpraszają. Inaczej nie dałoby się oglądać na nich obrazu. Chodzi jedynie o zobrazowanie pewnej idei działania.

Typy ekranów – montaż

Ze względu na sposób montażu ekrany dzielimy na 2 grupy:

  • Ekrany ramowe inaczej nazywane ekranami stałymi

Instalujemy je głównie w pomieszczeniach dedykowanych, salach kinowych oraz pomieszczeniach rozrywki i media room. Ich główną zaletą jest doskonale napięta powierzchnia, niższa cena niż w przypadku elektrycznie rozwijanych oraz prostota montażu. W przypadku pomieszczeń dedykowanych to jedyne stosowane rozwiązanie z racji na osadzenie głośników za ekranem. W naszych instalacjach bazujemy głównie na tej grupie produktów.

  • Ekrany elektryczne – montowane do ściany lub w zabudowie sufitu podwieszanego

Najczęściej instalowane w salonach, salach szkoleniowych oraz pomieszczeniach gdzie do oglądania codziennego stosuje się telewizor zamontowany do ściany, zaś z systemu projekcyjnego korzystamy w przypadku wieczornych seansów lub specjalnych okazji.

Ekran do sali kinowej Screen Research

Powierzchnie projekcyjne

Wspominaliśmy już o typie powierzchni analizowanym pod kątem odbijania światła. Nie jest to jedyny podział ze względu na typ powierzchni. Możemy również wydzielić materiały ze względu na:

  • przepuszczalność dźwięku

Tu wyróżnimy materiały tradycyjne oraz przepuszczające dźwięk: perforowane (tzw. “dziurkowane”) oraz transparentne akustycznie. Materiały tradycyjne mają jednolitą powierzchnię i całą swoją powierzchnią odbijają światło. Materiały przepuszczające dźwięk, stosowane są w systemach kinowych gdzie głośniki instalujemy za ekranem. Powierzchnia jak sama nazwa wskazuje ma za zadanie przepuścić dźwięk na drugą stronę materiału ekranowego. Możemy uzyskać taki efekt za pomocą nakłuć materiału tradycyjnego (PVC) według określonego wzorca – wykonując otwory o ściśle określonej wielkości i według zadanego wzorca “perforacji”. Drugą metodą jest zastosowanie materiału tkanego tzw. plecionki, która ma naturalne właściwości przepuszczające.  Producenci ekranów transparentnych akustycznie podają zawsze 2 parametry: współczynnik odbicia (gain – dla systemu projekcyjnego) oraz współczynnik tłumienia (w jaki sposób materiał wpływa na tłumienie akustyczne podając charakterystykę częstotliwościową lub współczynnik tłumienia dla danej częstotliwości)

Powierzchnie projekcyjne

  • kolor materiału

Najczęściej spotykane materiały projekcyjne mają kolor biały. Wynika to z faktu, że biały kolor najlepiej dobija światło. Białe powierzchnie najlepiej stosować w pomieszczeniach o ciemnej kolorystyce, kontrolowanych odbiciach od powierzchni sąsiadujących (ściany) oraz kiedy dysponujemy doskonałym zaciemnieniem. Alternatywnie możemy spotkać powierzchnie szare (lekko i mocno), których zadaniem jest poprawa kontrastu w warunkach dziennych. Doskonale sprawdzają się w jasnych i otwartych salonach oraz salach konferencyjnych z dużą ilością okien.