Nagłośnienie kinowe
Kolumna do kina czy stereo?
Wszechobecna jest opina jakoby głośniki do systemów stereo powinny być zupełnie inne niż do systemów kinowych. Z taką opinią spotkamy się zarówno u większości sprzedawców jak i przeglądając opinie na forach internetowych.
Trudno tak naprawdę o jednoznaczną odpowiedź, ponieważ najpierw powinniśmy sobie zdefiniować – jaki jest „przepis” na stworzenie dobrej kolumny nagłaśniającej, a następnie określić jakie cechy powinny mieć systemy kinowe a jakie systemy stereo.
Odpowiedź na pierwsze pytanie została już tak naprawdę udzielona przez dr Floyd Toole, który przez 30 lat badał zjawiska związane z odtwarzaniem dźwięku przez zestawy głośnikowe, konstrukcje głośników, preferencje słuchaczy oraz zachowanie się dźwięku w pomieszczeniu. Podsumowaniem wielu lat badań było określenie najważniejszych czynników jakie powinny charakteryzować „idealne” kolumny głośnikowe i szereg publikacji naukowych. W tym kultowa już książka „Sound Reproduction: The Acoustics and Psychoacoustics of Loudspeakers and Rooms”.
W oparciu o wiedzę naukową możemy w dość prosty sposób zbadać i zmierzyć nawet domowymi sposobami, czy dana kolumna głośnikowa oferuje dobrej jakości, czy przeciętnej dźwięk.
Wracając do pytania, czy kolumna głośnikowa do kina powinna oferować zupełnie inny dźwięk niż kolumna do systemów stereo – odpowiedzielibyśmy że te same cechy i jakość dźwięku powinna charakteryzować zestawy do obu zastosowań. W przypadku dźwięku możemy mówić jedynie o dobrej jakości i każdej innej. Celem kolumny jest wierne oddanie treści zapisanej na nośniku którego słuchamy. Dlatego, system nagłośnienia niezależnie czy do kina, czy do stereo musi być w stanie wiernie odtworzyć wszystkie dźwięki zapisane na płycie czy też pliku cyfrowym.
Oczywiście istnieją pewne różnice, które sprawiają że znacznie łatwiej jest zagrać kolumnie kinowej w systemie stereo, zaś w drugą stronę już niekoniecznie. Doskonałym przykładem jest legendarna już kolumna JBL M2 – którą cechują bardzo zaawansowana technologia i niesamowita skrupulatność inżynierów, którzy mieli bardzo naukowe podejście podczas tworzenia kolumny. Z racji na fakt, że spełnia ona większość kryteriów określonych przez dr Floyd Toola i oferuje po prostu „prawidłowy dźwięk” – z powodzeniem jest wykorzystywana w systemach stereo, studiach nagrań oraz salach kinowych (seria JBL Synthesis).
Różnice konstrukcyjne
Zasadnicze różnice pomiędzy kolumnami do kina domowego, a do słuchania muzyki dotyczą umiejętności zestawu do grania dynamicznego, generując wysokie ciśnienie akustyczne – bez generowania zniekształceń. Nie ma nic bardziej nieprzyjemnego niż głośny dźwięk o nieprzyjemnej i agresywnej barwie, z dużą dawną zniekształceń. Dlatego też profesjonalne konstrukcje do systemów kinowych mają zwykle inną konstrukcję i budowę niż typowe konsumenckie zestawy. Różnice dotyczą samych przetworników wysokotonowych oraz sposobu dystrybucji dźwięku. Stąd m.in. Procella Audio, JBL, Genelec w swoich konstrukcjach bardzo często wykorzystują falowody, dzięki którym lepiej kontrolują kierunkowość dźwięku i pozwalają uzyskać szerszy sweet spot (lepsze pokrycie dźwiękiem). Do tego same przetworniki pozwalające na uzyskanie bardzo wysokiej dynamiki, niedostępnej dla standardowych rozwiązań (zastosowanie przetworników kompresyjnych zamiast standardowych przetworników kopułkowych). Zestawy takie potrafią grać bardzo głośno, nie powodując dyskomfortu słuchacza.
Charakterystyka przetwarzania takich konstrukcji jest zwykle bardzo gładka, wyrównana i rozciągnięta. Kierunkowość w całym paśmie jest doskonale zrównoważona (power response), zniekształcenia harmoniczne są niezauważalne, a liniowość w wymiarze dynamicznym (brak kompresji) jest niedościgniona. Stąd łatwo jest uzyskać wysokiej jakości dźwięk nie tylko dla osoby siedzącej na środku kanapy, ale również na fotelach z boku, czy na podeście w drugim rzędzie.
Stąd nagłośnienie kina musi być zawsze bardzo mocno przemyślane, a głośniki kinowe dobrane w oparciu o obiektywne parametry techniczne i pomiary a nie względy wizualne.
Procella Audio
Nasze instalacje kinowe głównie bazują na rozwiązaniach Szwedzkiej firmy Procella Audio. Są to bardzo zaawansowane konstrukcje głośnikowe o doskonałym podejściu inżynieryjnym. Spełniają wszystkie kryteria jakie powinien cechować prawidłowy dźwięk. Stąd też nagłośnienie firmy znajdziemy m.in. w referencyjnej sali kinowej w budynku szkoleniowym siedziby CEDIA w USA. W budynku tym odbywają się szkolenia z kalibracji, projektowania systemów kinowych i audio – system ten ma za zadanie pokazać firmom instalacyjnym jak powinien brzmieć wzorcowy dźwięk.
Pracujemy głównie w oparciu o głośniki kinowe Procella Audio ze względu na rozległą ofertę producenta. Pozwala ona na stworzenie systemów zarówno dla małych jak i wielkich pomieszczeniach. Nie bez znaczenia jest również cena. Procella oferuje w swoich przedziałach cenowym rozwiązania, które zwykle są wyżej wyceniane przez swoich konkurentów. Nagłośnienie kinowe do domowej sali kinowej musi spełniać bardzo rygorystyczne normy i kryteria jakościowe. Tylko wtedy możemy mówić o wiernej reprodukcji dźwięku.
Producent ma również kilka asów w rękawie – są to m.in. potężne subwoofery, których nie spotkamy w ofercie konkurencji. Mówimy o Procella V21, potężnym subwooferze z 2 głośnikami o średnicy 21-cali, czy też jego mniejszym bracie V18. Kolejną, unikalną cechą jest głębokość kolumn – po to, aby jak najmniej miejsca zabrać z pomieszczenia na zabudowy akustyczne.
JBL Synthesis
JBL Synthesis jest kwintesencją dokonań inżynierów z koncernu Harman. Stworzyli oni linię najlepszych zestawów głośnikowych do wykorzystania w systemach kinowych. Producent zaprojektował i stworzył kilka zestawów różniących się zastosowanymi kolumnami oraz elektroniką. Konfiguracja całości systemu kinowego JBL Synthesis musi zostać dopasowana do warunków oraz wielkości pomieszczenia. Pierwotnie JBL oferowało swoje produkty z tej serii wyłącznie w gotowych zestawach, z czasem pojawiła się możliwość samodzielnego projektowania systemów nagłośnienia i doboru zestawów według swoich preferencji (jak oferuje to Procella Audio).
W systemach audio JBL Synthesis nie znajdziemy typowych rozwiązań spotykanych w urządzeniach znanych z półek sklepowych (o czym pisaliśmy we wstępie). Rządzą się zupełnie innymi prawami. Celem nadrzędnym jest tu oddanie atmosfery i magii kina, a ta wymaga precyzji, szybkości i mocy. Dźwięk kinowy musi wykraczać poza wszelkie doznania jakie znane są z typowych konfiguracji kina domowego, czy nawet bardzo dobrego kina komercyjnego. JBL Synthesis dysponuje dynamiką i mocą, która sprawia, że widzów przechodzą ciarki po plecach. Głośniki do domowej sali kinowej muszą być w stanie oddać wszystkie, nawet najdrobniejsze niuanse ścieżki dźwiękowej. Ze względu na możliwość bardzo precyzyjnego dobrania głośników kinowych do pomieszczenia w którym będą pracować, a także możliwość zadbania na etapie projektu kina o wszystkie aspekty techniczne oraz wyposażenia sali kinowej – finalnie możemy uzyskać jakość dźwięku znacznie lepszą niż to co usłyszymy w tradycyjnym kinie.