Test projektora JVC DLA-NZ9 DLA-RS4100 – S&V

Test projektora JVC DLA-NZ9 DLA-RS4100 – S&V

Test projektora JVC DLA-NZ9 DLA-RS4100 – S&V 700 700 Cinematic

Test projektora laserowego JVC DLA-RS4100 – S&V

Kris Deering to jeden z najbardziej renomowanych znawców tematyki projekcji przedniej. Będąc prywatnie posiadaczem projektora JVC DLA-RS4500, a następnie JVC DLA-RS3000 / DLA-NX9 – miał okazję przetestować jako jeden z pierwszych na świecie najnowszy projektor laserowy JVC. Rzutnik DLA-NZ9 znany również jako konsumencki odpowiednik profesjonalnego modelu JVC DLA-RS4100.

Poniżej obszerne fragmenty recenzji w której Kris Deering wnikliwie testuje najnowszy projektor laserowy od JVC.

Różnice w stosunku do poprzedniej serii

„Na pierwszy rzut oka DLA-NZ9 (dostępny jako model DLA-RS4100) wydaje się być klonem wcześniejszego NX9. Obudowa jest prawie identyczna — dopóki nie przyjrzysz się dokładnie i nie zobaczysz filtrów wlotowych układu chłodzenia projektora, które są znacznie większe niż te stosowane w NX9.

Maszyna jest wyposażona w ten sam 18-elementowy szklany obiektyw 100 mm i 3 natywne panele D-ILA trzeciej generacji 4K (4096 x 2160 pikseli) co jego poprzednik, ale na tym podobieństwa się kończą. W odróżnieni od zeszłorocznej serii, projektory mają laserowe źródło światła zamiast tradycyjnego – lampowego. Zastosowano w nim nowe diody laserowe BLU-Escent, które są bardziej kompaktowe od tych znanych z flagowego modelu RS4500. Nadal zapewnia tę samą nieskalibrowaną moc szczytową 3000 lumenów, z okresem tzw. half-life wynoszącym 20 000 godzin w trybie wysokiej jasności lasera.

Dwa wejścia HDMI w rzutniku DLA-NZ9 to wersja HDMI 2.1 (pełne 48 Gb/s) z ochroną treści HDCP 2.3. Oznacza to kompatybilność z wideo w rozdzielczości 8K z prędkością do 60 klatek na sekundę i 4K do 120 klatek na sekundę — ten ostatni format jest teraz obsługiwany przez nowe konsole do gier PlayStation 5 i Xbox Series X. Zarówno NZ9 / RS4100, jak i nowy DLA-NZ8 / DLA-RS3100 są wyposażone w 8K e-ShiftX, ewolucję systemu 8K e-Shift firmy JVC. Czyli wykorzystuje czterokierunkową zmianę, która adresuje poszczególne piksele w sygnałach wejściowych 8K bez skalowania. (Z kolei NX9 nie akceptował natywnego sygnału 8K i używał dwukierunkowego przesunięcia funkcji 8K e-Shift, które nie odpowiadało wyświetlaczowi o pełnej rozdzielczości 8K.) Piksele z 8K e-ShiftX nadal nieznacznie nakładają się ze względu na użycie siłownika optycznego, ale biorąc pod uwagę ogromną gęstość pikseli obrazu 8K, trudno mi uwierzyć, że istniałaby jakakolwiek widoczna różnica między tym systemem, a natywnym chipem obrazowania 8K – coś, co jeszcze nie istnieje w projekcji kinowej.

Zmiany i ulepszenia

Dwa wejścia HDMI w rzutniku DLA-NZ9 są wersji HDMI 2.1 (pełne 48 Gb/s – zalecane są dobrej klasy kable HDMI 8K) z ochroną treści HDCP 2.3. Oznacza to kompatybilność z wideo w rozdzielczości 8K z prędkością do 60 klatek na sekundę i 4K do 120 klatek na sekundę — ten ostatni format jest teraz obsługiwany przez nowe konsole do gier PlayStation 5 i Xbox Series X. Zarówno NZ9 / RS4100, jak i nowy DLA-NZ8 / DLA-RS3100 są wyposażone w 8K e-ShiftX, ewolucję systemu 8K e-Shift firmy JVC. System wykorzystuje czterokierunkową zmianę, która adresuje poszczególne piksele w sygnałach wejściowych 8K bez skalowania (z kolei NX9 nie akceptował natywnego sygnału 8K i używał dwukierunkowego przesunięcia funkcji 8K e-Shift, które nie odpowiadało wyświetlaczowi o pełnej rozdzielczości 8K.) Piksele z 8K e-ShiftX nadal nieznacznie nakładają się ze względu na użycie siłownika optycznego, ale biorąc pod uwagę ogromną gęstość pikseli obrazu 8K, trudno mi uwierzyć, że istniałaby jakakolwiek widoczna różnica między tym systemem, a natywnym chipem obrazowania 8K – coś, co jeszcze nie istnieje w projekcji kinowej.

JVC DLA-RS4100 test

Szybkość pracy projektora 8K

JVC DLA-RS4100 używa nowego układu obróbki cyfrowej video, niezbędnej do przetwarzania nowych funkcji i rozdzielczości.  Czasy synchronizacji związany ze zmianami formatu sygnału są niewiarygodnie szybkie. Przy czym w większość synchronizacji obrazu trwa to 3 sekundy. Mój jedyny problem dotyczący szybkości pracy dotyczy zmian w pamięci obiektywu, których zakończenie zajmuje trochę czasu. Ładowane są ustawienia projektora menu powiązane z pozycją obiektywu (optymalizator teatralny, tryby anamorficzne itp.).

Tryby anamorficzne projektora JVC DLA-RS4100 mogą przetwarzać zarówno kompresję pionową, jak i rozszerzanie poziome, a ponadto oferują możliwość skalowania źródeł wejściowych do pełnej szerokości 4096 pikseli układu obrazowania. Informacja przydatna dla posiadaczy soczewek anamorficznych.

Głośność pracy

Nowy silnik laserowy JVC działa w podobny sposób, jak we flagowym RS4500, oferując trzy tryby wyjściowe (niski, średni, wysoki) i dwa tryby dynamiczne (tryb 1 i 2). Kiedy recenzowałem RS4500, miałem pewne problemy z jego układem optycznym. Przede wszystkim z poziomem hałasu w trybie High Output. Był on na tyle głośny, że prawie nie nadawał się do użytku jako projektor domowy. Późniejsza aktualizacja oprogramowania trochę pomogła, ale nadal nie poprawiła na tyle, aby zadowolić większość użytkowników.

DLA-NZ9 nie ma tego problemu. Użyłem miernika SPL do pomiaru hałasu, umieszczając go około 30cm przed projektorem. Hałas podczas pracy w trybach Low i Medium był identyczny i po pomiarach okazał się istotnie niższy niż w moim projektorze DLA-NX9 w trybie Low. Co było doskonałą informacją. Tryb wysoki wykazał kilka dB niższy poziom niż mój NX9 przy tych samych ustawieniach i był dramatycznie niższy – niż moje doświadczenie z DLA-RS4500 ustawionym na wysoki. Byłem również pod wrażeniem, że aktywacja funkcji e-ShiftX nie miała praktycznie żadnego wpływu na hałas podczas pracy.

Ustawienia projektora 8K

Konfiguracja NZ9 / RS4100 była dla mnie prosta, ponieważ menu jest w większości identyczne z tym, które można znaleźć w poprzedniej serii NX. Najdokładniejszą projekcję po wyjęciu z kartonu dla oglądania uzyskujemy dla projekcji standardowego zakresu dynamiki (SDR) po aktywacji “tryb naturalnego obrazu” z opcją ustawienia lasera na „Mid laser”.

Z kolei do oglądania materiałów HDR optymalny jest tryb „Frame Adaptive” z laserem ustawionym na „High Laser” i profilem kolorów na „BT.2020” (Normal). Pamiętajcie, że wyniki te będą się różnić w różnych przypadkach instalacji w zależności od ekranu, powiększenia i innych ustawień.

Tryby obrazu HDR w rzutniku kinowym DLA-NZ9 oferują kilka poprawek w porównaniu z poprzednimi modelami NX JVC. Największą różnicą jest obsługa HDR10+, po raz pierwszy w projektorze. HDR10+ to dynamiczny format, który wykorzystuje metadane oparte na klatkach, aby zapewnić najlepszą prezentację HDR i można go znaleźć na ograniczonej liczbie dysków Ultra HD — głównie wytwórni Warner Bros. i Universal. Występuje także w filmach i serialach przesyłanych strumieniowo z Amazon Prime Video, Paramount+ , Hulu i innych (głównie USA). Miałem pod ręką tylko kilka płyt HDR10+ do przetestowania, a wyniki nie różniły się zbytnio od oglądania tych samych tytułów z włączonym już doskonałym, adaptacyjnym mapowaniem tonów JVC. HDR10+ ograniczył również niektóre ustawienia, takie jak wybór profilu kolorów i automatyczny wybór intensywności przetwarzania HDR.

Ostatecznie fajnie jest widzieć obsługę formatu w projektorze, ale myślę, że dla większości widzów lepiej przysłużyłoby się własne mapowanie tonów z adaptacją klatek, które można ręcznie wybrać w dowolnym momencie w menu projektora.

JVC twierdzi, że tak naprawdę nie zmienił żadnego z algorytmów mapowania tonów HDR dla nowego składu, ale jest kilka zmian w trybie Frame Adapt HDR. Konfiguracja „Theater Optimizer” jest teraz bardziej dopracowana dzięki nowym ustawieniom proporcji ekranu (16×9, 17×9 lub Cinema Scope) i przekątnej. Poprzednie opcje jasności HDR niskiej, średniej i wysokiej zostały również zastąpione ustawieniami automatycznymi i zmiennymi (od -2 do +2). To, w połączeniu z wyższą mocą światła DLA-RS4100, dało nieco lepszą wydajność HDR. Szczególnie w przypadku obrazów o wysokim średnim poziomie obrazu (APL).

menu projektora laserowego
menu JVC DLA-NZ9

JVC DLA-RS4100 z 2 przesłonami

Szczerze mówiąc, nie wiedziałem, czego się spodziewać po DLA-NZ9, kiedy po raz pierwszy go odpaliłem. Kiedy JVC podzieliło się szczegółami swoich nowych projektorów, pomyślałem, że nowe funkcje brzmią ekscytująco, ale także, że wiele z nich nie poprawiłoby podstawowej wydajności wideo w porównaniu z moim NX9.

Największą zmianą jest laserowe źródło światła w projektorze. Zazwyczaj jednak nie widzę dużej różnicy w jakości obrazu między „laserowymi” modelami, a standardowymi lampowymi. Chociaż oczywiście uwielbiam wygodę, jaką jest możliwość szybkiego włączania i wyłączania projektora bez martwienia się o zużycie lampy.

Największą w moich oczach korzyścią nowego silnika laserowego JVC jest zwiększenie mocy światła. Firma JVC zastosowała również w tym projekcie system podwójnej przesłony (funkcji, której brakowało w RS4500). Stąd jeśli nie potrzebujesz pełnego poziomu jasności, jaki zapewnia projektor, możesz użyć przesłon do precyzyjnego dostrojenia mocy światła w sposób, który zwiększy natywny kontrast sekwencyjny.

Wydajność DLA-RS4100

Nieskalibrowany strumień świetlny laserowego JVC DLA-RS4100 spełniał deklaracje firmy dotyczące 3000 lumenów (zmierzyłem 3069 lumenów). Kalibracja obniżyła jasność światła o około 20 procent, co jest typowe dla modeli JVC, które testowałem w przeszłości. Jednak problemem, który miałem — wywodzącym się z mojego doświadczenia z testowaniem RS4500 — była utrata światła związana z filtrem kolorów (oznaczonym jako BT2020 [WIDE] w menu Profil kolorów).

Służy on do uzyskania szerszej gamy kolorów. Włączenie filtra kolorów w RS4500 spowodowało utratę 40 procent lub więcej całkowitego strumienia świetlnego. W przypadku NZ9 utrata jasności w skutek uaktywnienia filtra wynosiła blisko 30 procent w ustawieniu “wysokiego lasera” i 25 procent w ustawieniu “średnim lub niskim”. Biorąc pod uwagę, ile czasu minęło, odkąd JVC wypuściło swój pierwszy silnik światła z niebieskim laserem i fosforem – miałem nadzieję, że przejdą na projekt, który będzie wykorzystywał coś więcej niż tylko niebieskie diody i filtr, aby zapewnić szersze pokrycie gamy kolorów.

Widzimy już, że inni producenci używają dwukolorowych silników laserowych, które są w stanie osiągnąć pełną DCI-P3 (przestrzeń kolorów używana do programów HDR na dysku i przesyłania strumieniowego, która jest ograniczonym podzbiorem pełnej gamy kolorów BT.2020 Ultra HDTV) bez utraty światła. A nawet projekty oparte na prawdziwym RGB, oferujące blisko BT.2020. Mam nadzieję, że przyszłe projektory JVC zaczną przesuwać tę granicę.

Pokrycie DCI-P3 dla JVC DLA-NZ9

Pokrycie natywnej gamy kolorów przez silnik światła laserowego DLA-NZ9 było podobne do tego, co mierzyłem w innych projektorach wykorzystujących ideę niebieskiego lasera. Pokrycie Rec. 709 (standardowa gama kolorów HDTV) było zgodne z oczekiwaniami w 100 procentach. Po zamontowaniu filtra kolorów udało mi się osiągnąć 98% pokrycia DCI-P3 — podobnego do pokrycia w poprzedniej serii NX.

Kiedy zmierzyłem pokrycie DCI-P3 (w kontenerze BT.2020) w trybie bez aktywnego filtra – DLA-NZ9 wynik wypadł nieco blado (oznaczonym jako BT2020 [Normal] w menu profilu kolorów) uzyskaliśmy pokrycie 87 procent.

Kontrast JVC DLA-RS4100 / DLA-NZ9

JVC wymienia współczynnik kontrastu NZ9 jako natywny 100 000:1 (bez przyciemniania laserowego) i nieskończony z przyciemnianiem (w oparciu o wyłączenie lasera w celu uzyskania pełnej czarnej klatki). Przeprowadziłem pełne testy kontrastu i stwierdziłem, że natywny kontrast przy pełnej mocy wyjściowej bez zamknięcia przysłony wynosi około 28 000:1 przy minimalnym rzucie i bliższy 50 000:1 przy najdłuższym rzucie (nieskalibrowany obraz). Maksymalny natywny kontrast przy całkowicie zamkniętych obydwóch przesłonach i projektorze w najdalszym rzucie wynosił około 123 000:1, ale nawet przy minimalnym rzucie projektor nadal mógł dostarczać blisko 100 000:1.

Po włączeniu przyciemniania laserowego kontrast znacznie wzrósł, „Tryb 1” osiągnął blisko 470 000:1, zaś „Tryb 2” osiągnął około 560 000:1. W przypadku flagowego modelu – „Tryb 2” na RS4500 przeszedłby do pełnego zaciemnienia podczas wyświetlania pełnego czarnego pola. W przypadku projektora JVC DLA-RS4100 już tak nie jest. Może to zostać rozwiązane w przyszłym oprogramowaniu, chociaż nie otrzymałem tego potwierdzenia od JVC. Zaciemnienia nadal wyglądały na bardzo ciemne i każdy mógłby być łatwo oszukany, myśląc, że projektor wyświetla pełną czerń. Laserowe przyciemnianie DLA-NZ9 również nie wykazało agresywnej tendencji DLA-RS4500 do zaciemniania obrazów, które powinny być widoczne podczas bardzo ciemnych scen. To był prawdopodobnie mój największy problem z przyciemnianiem laserowym RS4500 i zdecydowanie poprawił się w tej nowej implementacji.

Laserowe przyciemnianie

Nie znaczy to, że przyciemnianie laserowe JVC jest idealne. Każdy system modulacji dynamicznej w projektorze zawsze będzie miał problemy z modulacją gamma i przycinaniem dolnych lub górnych partii obrazu. DLA-RS4100 okazał się nieco zbyt agresywny w przyciemnianiu świateł o niskiej i średniej jasności. Przyciemnianie czasami poprawiało poziom czerni, ale było też kilka przypadków, w których wpłynęło to na światła i jaśniejsze obiekty, chociaż czarna podłoga nie miała tych samych korzyści. Spowodowało to niewielkie zmiany w balansie kolorów, łagodne przycięcie świateł i wyciszenie szczegółów w jasnych obiektach, a także zmniejszyło moje subiektywne postrzeganie kontrastu.

Dobrą wiadomością jest to, że przy już wysokim natywnym kontraście NZ9, ściemnianie laserowe nie jest w większości potrzebne. Ta funkcja wydawała się działać lepiej z obrazami HDR niż SDR, co oznacza, że ​​może skorzystać z analizy klatek, którą JVC używa do mapowania tonów.

Wydaje mi się, że większość widzów szczęśliwie będzie korzystała z tej funkcji, jednak będąc nieco wybrednym – zdecydowałem się na jej porzucenie. Ostatecznie to, co naprawdę chciałbym zobaczyć w JVC, to trzeci tryb ściemniania oferujący możliwość wyłączenia lasera z pełnym zaciemnieniem. Widzenie dramatycznej pełnej czerni było jedyną rzeczą, której naprawdę brakowało przy wyłączonym przyciemnianiu laserowym, więc byłoby wspaniale mieć tryb, który tylko wpłynął na tę sytuację.

laserowy JVC 8K projektor

Wyższy kontrast “mieszany”

Kolejną nową funkcją ogłoszoną przez JVC zarówno dla tego modelu, jak i DLA-NZ8 / DLA-RS3100 jest zoptymalizowany silnik światła o wysokim kontraście. Zaprojektowany w celu wyeliminowania problemów z jednorodnością obrazu na ekranie – spowodowaną odbiciami w ścieżce światła lub optyce. Nowy silnik skutecznie rozwiązał ten problem podczas moich testów: prawie wszystkie smugi obrazu zostały zredukowane, a gdy jasny obiekt pojawił się na całkowicie czarnym tle, widoczna była tylko niewielka jego część.

Modyfikacja ta znacznie poprawiła również pomiary kontrastu mieszanego w porównaniu z wcześniejszymi modelami JVC. Projektory DLP zwykle znacznie lepiej sobie radzą przy pomiarach kontrastu „mieszanego”. Kiedy średni poziom APL jest zwiększony i na ekranie widzimy zarówno czarne jak i jasne elementy. Co zaskakujące, w moich testach JVC DLA-RS4100 ponad dwukrotnie zwiększył swój kontrast w porównaniu z poprzednim NX9 i był bardziej zgodny z tym, co widzę w modelach DLP z wyższej półki.

Nowe funkcje JVC przyczyniły się do skromnej, ale mile widzianej poprawy jakości obrazu w porównaniu z tym, do czego jestem przyzwyczajony w moim DLA-NX9. Zyskaliśmy dodatkową moc światła do dyspozycji w trybie High Laser. Ponadto mogłem uzyskać nieco lepszą moc światła w trybie Mid Laser, jednocześnie korzystając z istotnie cichszej pracy.

8K eShiftX

Spośród wszystkich nowych funkcji najbardziej kontrowersyjną może być 8K eShiftX, tryb, który chciałem przetestować, ponieważ nie zauważyłem żadnej poprawy wizualnej w porównaniu z poprzednią implementacją 8K eShift w moim NX9.

Biorąc pod uwagę obecny niedostatek treści 8K, nie miałem możliwości przetestowania nowego systemu e-ShiftX. Skontaktowałem się zatem z producentem sprzętu Murideo, aby pożyczyć generator sygnału 8K. Firma wypożyczyła mi generator SIX-G 8K, abym mógł przetestować e-ShiftX z pełnymi planszami testowymi w jakości 8K. JVC DLA-NZ9 przebrnął przez wzorce testowe z wyraźną, bardzo czytelną reprezentacją i bez dostrzegalnych artefaktów skalowania lub przetwarzania. To pozytywny znak na dzień, w którym możemy zobaczyć konsumenckie treści 8K (prawdopodobnie za długi czas). Pozostaje jednak prawdziwe pytanie: czy 8K oferuje jakiekolwiek obecne korzyści dla systemów kina domowego?

Korzyści z 8K?

Odpowiedź brzmi taki nie. Z punktu widzenia samej rozdzielczości uważam, że 4K jest więcej niż wystarczające nawet dla największych ekranów kina domowego (a szczerze mówiąc, także ekranów kinowych). Poszczególne piksele we wzorcach testowych wyświetlanych plansz w pełnej rozdzielczości 4K są nierozpoznawalne przy większości odległości siedzących. A kiedy dodamy do tego fakt, że filmy i programy telewizyjne 4K, które oglądamy na płytach lub poprzez transmisję strumieniową, nie osiągają pełnej rozdzielczości statycznego wzorca 4K z powodu strat spowodowanych ruchem i kompresją wideo, staje się jasne, że 8K wydaje się zbędnym dodatkiem.

Korzyści widzę jedynie, kiedy zastosujemy dowolny rodzaj przetwarzania obrazu, taki jak skalowanie i ulepszanie. Dzięki 8K te dodatkowe procesy rozciągają się na znacznie więcej pikseli, w wyniku czego brakuje natychmiastowych artefaktów, które możesz zobaczyć w niższych rozdzielczościach, w tym 4K. Oglądanie w 8K pomogło również w rozdzielczości ruchu. Obraz nabrał jakości, która przypominała mi interpolację klatek, ale bez denerwującego „efektu opery mydlanej” w ruchu kamery i panoramie. Zauważyłem również subtelny wzrost widocznej głębokości, wymiarów i szczegółów na wielu materiałach, których regularnie używam do testów. Tak więc, podczas gdy byłem dość sceptyczny co do oglądania standardowych treści HD i 4K na wyświetlaczu 8K w tej recenzji, im więcej oglądałem, tym bardziej mi się podobało.

Podsumowanie = werdykt

Podsumowując, najważniejsze pytanie dla mnie brzmi: czy nowe projektory JVC są warte zachodu, jeśli posiadasz już jeden z poprzednich modeli serii NX?

Nowy DLA-NZ9 / JVC DLA-RS4100 bez wątpienia dostarcza lepiej wyglądający obraz niż mój DLA-NX9. A ja już myślałem, że NX9 jest jednym z najlepszych projektorów w dowolnym przedziale cenowym. Ponownie, różnica nie była aż tak widoczna jak „dzień i noc”, ale były znaczne różnice, jeśli chodzi o definicję, kontrast i głębię obrazu. DLA-NZ9 oferuje również wyższą moc światła, cichszą pracę i obsługę prawdziwego 8K (nie wspominając o rozdzielczości 4K/120 Hz do gier), jeśli kiedykolwiek stanie się to opcją dla konsumentów. I wiem, że silnik światła laserowego projektora znacząco przeżyje tradycyjną lampę projektową, więc jako długoterminowy projektor jest z pewnością lepszą decyzją.

Ostatecznie należy porównać skromną poprawę jakości obrazu ze znacznym wzrostem funkcji. Nie sądzę, by ktokolwiek dokonujący modernizacji pożałował tej decyzji, a ja już zdecydowałem się na sam skok, zastępując swój własny NX9 nowym NZ9. A trudno o lepszą rekomendację. Jeśli nowy projektor JVC DLA-RS4100 zapewnia moc światła, której potrzebujesz dla swojego rozmiaru ekranu –  nie przychodzi mi do głowy inny projektor, który oferuje lepszą ogólną jakość obrazu w cenie zbliżonej do 125 000 PLN.

CINEMATIC